Wednesday, June 26, 2013


हत्था जोड़ी (Hatha Jodi)

हत्था जोड़ी एक वनस्पति है. एक विशेष जाती का पौधे की जड़ खोदने पर उसमे मानव भुजा जैसी दो शाखाये दिख पड़ती है, इसके सिरे पर पंजा जैसा बना होता है. उंगलियों के रूप में उस पंजे की आकृति ठीक इस तरह की होती है जैसे कोई मुट्ठी बंधे हो. जड़ निकलकर उसकी दोनों शाखाओ को मोड़कर परस्पर मिला देने से कर बढ़ता की स्थिथि आती है, यही हत्था जोड़ी है. इसकी पौधे प्राय मध्य प्रदेश में होते है, जहा वनवासी जातियों की लोग इसे निकलकर बेच दिया करते है. 
हत्था जोड़ी यह बहुत ही शक्तिशाली व प्रभावकारी वस्तु है यह एक जंगली पौधे की जड़ होती है मुकदमा ,शत्रु संघर्ष ,दरिद्रता ,व दुर्लभ आदि के निवारण में इसके जैसी चमत्कारी वस्तु आज तक देखने में नही आई इसमें वशीकरण को भी अदुभूत टकक्ति है , भूत दृप्रेत आदि का भय नही रहता यदि इसे तांत्रिक विधि से सिध्द कर दिया जाए तो साधक निष्चित रूप से चामुण्डा देवी का कृपा पात्र हो जाता है यह जिसके पास होती है उसे हर कार्य में सफलता मिलती है धन संपत्ति देने वाली यह बहुत चमत्कारी साबित हुई है तांत्रिक वस्तुओं में यह महत्वपूर्ण है
हत्था जोड़ी में अद्भुत प्रभाव निहित रहता है, यह साक्षात चामुंडा देवी का प्रतिरूप है. यह जिसके पास भी होगा वह अद्भुत रुप से प्रभावशाली होगा. सम्मोहन, वशीकरण, अनुकूलन, सुरक्षा में अत्यंत गुणकारी होता है, हत्था जोड़ी.
हमारे तंत्र शास्त्र तथा तन्त्र का प्रयोग करने वालो के लिये एक महत्वपूर्ण वन की औषिधि के नाम से जाना जाता है। यह प्राय: पंसारियो के पास या राशि रत्न बेचने वालो के पास मिल जाती है इसे तांत्रिक सामान बेचने वाले भी अपने पास रखते है। हत्थाजोडी को कर जोडी हस्ताजूडी के नाम से भी जाना जाता है उर्दू मे इसे’बखूर इ मरियम’ कहा जाता है ईरान मे इसे चबुक उशनान के नाम से जाना जाता है लेटिन मे इसे सायक्लेमेन परसीकम कहा जाता है। यह वन की औषिधि है और यह ईरान मे अधिक पैदा होती है पिछले कुछ समय से भारत मे भी इसकी जैसी औषिधि मिलने लगीहै। इस औषिधि के पत्ते हरे रंग के होते है साथ ही यह भी देखा जाता है इन पत्तो के नीचे के हिस्से मे सफ़ेद रंग की परत होती इअ और इस सफ़ेद हिस्से पर बाल जैसे मुलायम रोंये होते है।इसके ऊपर गुलाब की तरह का फ़ूल आता है कही कही पर फ़ूल मे नीला रंग भी दिखाई देता है। इस वनोषधि की उपज किसी भी पेड की छाया मे तथा नम जमीन मे होती है इसकी जड गोल होती है और रंग काला होता है इसी जड मे हत्था जोडी बनती है।
यह निर्माण कार्य कुदरती होता है.चालाक लोग इसे पीस कर चूर्ण बना लेते है और अपनी दुकानदारी चलाने क एलिये किसी व्यक्ति विशेष को किसी भी भांति यह चूर्ण खिला देते है इस चूर्ण का प्रभाव यह होता है कि अधिक गर्म होने से व्यक्ति को चक्कर आने लगते है और प्यास भी लगने लगती है तथा जंभाइयां भी आने लगती है इस प्रकार से वे कहने लगते है कि भूत आ गया है या कोई छाया आ गयी है। लेकिन होता कुछ नही है केवल इसका नशा कुछ समय तक उसी प्रकार से रहता है जैसे कोई तम्बाकू नही खाता हो और उसे तम्बाकू भूल से खिला दी जाये तो कुछ समय तक माथा घूमता रहेगा और बाद मे अपने आप ठीक हो जा
होली की रात को कुंए के पास जाकर थोड़ी मिट्टी खोद कर उसकी एक गणेशजी की मूर्ति बनाएं। उसके ऊपर सिंदूर से लेपन कर रातभर उसका अभिषेक-पूजन करें। सुबह आरती के बाद विसर्जन कर दें। इससे प्रयोग से भी शीघ्र ही धन लाभ होने लगता है।
हत्था जोड़ी जो की एक महातंत्र में उपयोग में लायी जाती है और इसके प्रभाव से शत्रु दमन तथा मुकदमो में विजय हासिल होती है ! 
मेहनत और लगन से काम करके धनोपार्जन करते हैं फिर भी आपको आर्थिक परेशानियों का सामना करना पड़ रहा है तो आपको अपनी आर्थिक स्थिति सुधारने के लिए उपाय करना चाहिए। इसके लिए किसी भी शनिवार अथवा मंगलवार के दिन हत्था जोड़ी घर लाएं। इसे लाल रंग के कपड़े में बांधकर घर में किसी सुरक्षित स्थान में अथवा तिजोरी में रख दें। इससे आय में वृद्घि होगी एवं धन का व्यय कम होगा।
तिजोरी में सिन्दूर युक्त हत्था जोड़ी रखने से आर्थिक लाभ में वृद्धि होने लगती है.
हाथा जोड़ी एक जड़ है। होली के पूर्व इसको प्राप्त कर स्नान कराकर पूजा करें तत्पश्चात तिल्ली के तेल में डूबोकर रख दें। दो हफ्ते पश्चात निकालकर गायत्री मंत्र से पूजने के बाद इलायची तथा तुलसी के पत्तों के साथ एक चांदी की डिब्बी में रख दें। इससे धन लाभ होता है।हाथा जोड़ी को इस मंत्र से सिद्ध करें-
ऊँ किलि किलि स्वाहा।
प्रसव की सुगमता के लिये ग्रामीण इलाको मे इसे चन्दन के साथ घिस कर प्रसूता की नाभि पर चुपड देते है इससे बच्चा आराम से हो जाता है।
इसे गर्भपात करवाने के लिये भी प्रयोग मे लाया जाता है लेकिन इसके आगे के लक्षण बहुत खराब होते है जैसे हिस्टीरिया जैसा मरीज हो जाना आदि भी देखने को मिलता है.
जब कभी पेशाब रुक जाती है तो इसे पानी के साथ घिसकर पेडू पर लगाने से पेशाब खुल जाता है.
पेट मे कब्ज रहने पर इसको पानी के साथ घिस कर पेट पर चुपडने से कब्जी दूर होने लगती है.
मासिक धर्म के लिये इसके चूर्ण की पोटली बनाकर योनि मे रखने से शुद्ध और साफ़ मासिक धर्म होने लगता है लेकिन इस कार्य के लिये किसी योग्य डाक्टर या वैद्य की सहायता लेनी जरूरी होती है.
हत्थाजोडी का चूर्ण पीलिया के बहुत उपयोगी है पीलिया के मरीज को हत्थाजोडी के चूर्ण को शहद के साथ किसी वैद्य की सहायता लेकर चटाने से दूर हो जाता है.लेकिन इसका चूर्ण शहद के साथ खिलाने के बाद रोगी को कपडा औढा देना जरूरी होता है जिससे पीलिया का पानी पसीने से निकलने लगेगा,पसीना बहुत निकलता है और पीले रंग का होता है कुछ समय बाद पसीने को तौलिया से साफ़ कर लेना चाहिये,इससे यह समूल रोग नष्ट करने मे सहायक होती है.
जो लोग पारा जमाने वाले होते है वे हत्थाजोडी को प्रयोग मे लाते है वे हत्थाजोडी के चूर्ण को पारे के साथ खरल करते है धीरे धीरे पारा बंधने लगता है,मनचाही शक्ल मे पारे को बनाकर गलगल नीबू के रस मे रख दिया जाता है कुछ समय मे पारा कठोर हो जाता है लेकिन पारा और हत्था जोडी असली ही हो तभी सम्भव है.
हत्थाजोडी को सिन्दूर मे लगाकर दाहिनी भुजा मे बांधने से कहा जाता है कि वशीकरण भी होता है लेकिन अंजवाने पर यह नही दिखाई दिया.
हत्थाजोडी बहुत सस्ती होती है लेकिन ईरान से भारत मंगाने पर खर्चा होने और मंगाने पर प्रतिबन्ध होने पर लोग दाब घास की जड को कृत्रिम रूप से हत्थाजोडी का रूप देकर सिन्दूर मे लगाकर बेचते हुये देखे जा सकते है,कुछ चालाक लोग मरे हुये चूजों के पंजो को भी मोड कर सिन्दूर आदि मे लगाकर बेचते हुये देखे जा सकते है.
बिल्ली की आंवर हत्थाजोडी और सियारसिंगी (सियार के मरने के स्थान पर उगी एक गोल आकार की बालो वाली जडी) को सिन्दूर मे मिलाकर एक साथ रखने से कहा जाता है कि भाग्य मे उन्नति होती है लेकिन मैने कई लोगो को देखा है कि उन्हे कोई सफ़लता नही मिली है.

तंत्र विद्या में हत्थाजोडी अपना महत्वपूर्ण स्थान रखती है। वास्तव में यह एक पौधे की जड है। परन्तु अपनी अदभुत रूपाकृति और विचित्र संरचना के कारण साधको के मन को मोह लेती है। इसके निर्माण में बारीकी के साथ सौंदर्य का पूर्ण समावेद्गा है। यह वस्तु वनस्पति श्रेणी में आती है। इसकी उत्पति भारत, ईरान, इराक, फ्रांस, ्जर्मनी, पाकिस्तान, एद्गिाया महाद्वीप में सभी जगह होती है। वनस्पति होने के कारण यह औषधीय गुणो मे प्रभावकारी मानी गई है। परन्तु तांत्रिको द्धारा बहुत मान्यता प्राप्त तंत्र है। तंत्र शास्त्र में इसके अनेक अद्भुत् प्रयोग वर्णित है
हत्थाजोडी तंत्र जगत की शीघ््रा प्रभावी चमत्कारी विचित्र वस्तु है। जिस व्यक्ति के पास असली सिद्ध हाथाजोडी होती है उसके भाग्य को चमका देती है। उसके खिलाफ कोई भी व्यक्ति कुछ नही कर पाता है। कोर्ट के मुकदमे में विजय प्राप्ति तथा शत्रु को वशीभूत करने में कमाल दिखाती है। इसे पास रखने से राजा व अधिकारी भी वंद्गाीभूत हो जाते हैं। हाथाजोडी को स्टील की डिब्बी में लौंग, इलायची व सिन्दूर के साथ ही रखना चाहिए। असली प्रमाणिक हाथाजोडी प्राप्त कर प्रयोग करके लाभ उठावें। यदि किसी का बच्चा रोता अधिक है एवं जल्दी-जल्दी बीमार हो जाता है तो शाम के समय, हत्थाजोडी के साथ रखे लौंग-इलायची को लेकर धूप देना चाहिए। यह शनिवार के दिन अधिक लाभ देता है।
हत्थाजोडी के तांत्रिक टोटका प्रयोग 1-क्क हत्थाजोडी मम् सर्व कार्य सिद्ध कुरू-कुरू स्वाहाः' मंत्र से पीपल के पते पर अपना नाम लिखकर हत्थाजोड़ी को पत्ते पर रखें। रुद्राक्ष - माला से रोजाना तीन माला पांच दिन तक जाप करें। इसे सिद्ध-अभिमंत्रित होने पर पूजा-स्थल पर रखें। साधक के सभी कार्य करने हेतु जागृत हो जाती है।
ॐ ऐं हीं क्ली चामुण्डायै विच्चे
इस मंत्र द्वारा सिद्ध की गई हाथाजोडी जीवन के विभिन्न क्षेत्रो में साधक को सफलता प्रदान करती है। जिस घर में विधिवत सिद्ध की गई असली हाथाजोडी की पूजा होती है, वह साघक सभी प्रकार से सुरक्षित और श्री सम्पन्न रहता है। इसका प्रभाव अचूक होता है। इसका प्रयोग कोई भी साधक स्त्री-पुरूष कर सकता है। यह जिसके पास भी होगी वह व्यक्ति अवश्य ही अद्भूत रूप से प्रभावद्गााली होगा। उसमे सम्मोहन, वशीकरण, सुरक्षा और सम्पत्तिवर्द्धन की चमत्कारी शक्ति आ जाती है। यात्रा, विवाद, प्रतियोगिता, साक्षात्कार, यु़द्ध क्षेत्र आदि मे साघक की रक्षा करके उसे विजय प्रदान करती है। भूत-प्रेत, वायव्य आत्माओं का कोई भय नही रहता है, धन सम्पति देने मे बहुत चमत्कारिक व प्रामाणिक सिद्ध हुई है। हत्थाजोडी के साथ चान्दी का सिक्का या एक नेपाली रुपया रख देना चाहिए। दैनिक पूजन-दर्द्गान करना बहुत ही लाभकारी होता है। इसकी शक्ति को उतरोतर बढाने के लिए नर-मादा सिंयारसिगी को सामने आक के पते पर रखकर उपरोक्त मंत्र से हवन करना चाहिए। होली, दीपावली ्नवरात्र को मंत्र जाप से तीव्र वंद्गाीकरण प्रयोग सम्पन्न किये जा सकते हैं!

नजर उतारने के प्राचीन उपायनजर दोष दूर करने के पारंपरिक तरीके



1. नमक, राई, राल, लहसुन, प्याज के सूखे छिलके व सूखी मिर्च अंगारे पर डालकर उस आग को रोगी के ऊपर सात बार घुमाने से बुरी नजर का दोष मिटता है।

2. शनिवार के दिन हनुमान मंदिर में जाकर प्रेमपूर्वक हनुमान जी की आराधना कर उनके कंधे पर से सिंदूर लाकर नजर लगे हुए व्यक्ति के माथे पर लगाने से बुरी नजर का प्रभाव कम होता है।

3. खाने के समय भी किसी व्यक्ति को नजर लग जाती है। ऐसे समय इमली की तीन छोटी डालियों को लेकर आग में जलाकर नजर लगे व्यक्ति के माथे पर से सात बार घुमाकर पानी में बुझा देते हैं और उस पानी को रोगी को पिलाने से नजर दोष दूर होता है।

4. कई बार हम देखते हैं, भोजन में नजर लग जाती है। तब तैयार भोजन में से थोड़ा-थोड़ा एक पत्ते पर लेकर उस पर गुलाब छिड़ककर रास्ते में रख दे। फिर बाद में सभी खाना खाएँ। नजर उतर जाएगी।

5. नजर लगे व्यक्ति को पान में गुलाब की सात पंखुड़ियाँ रखकर खिलाए। नजर लगा हुआ व्यक्ति इष्ट देव का नाम लेकर पान खाए। बुरी नजर का प्रभाव दूर हो जाएगा।

6. लाल मिर्च, अजवाइन और पीली सरसों को मिट्‍टी के एक छोटे बर्तन में आग लेकर जलाएँ। ‍िफर उसकी धूप नजर लगे बच्चे को दें। किसी प्रकार की नजर हो ठीक हो जाएगी।

Tuesday, October 23, 2012


कुन्जिका स्तोत्रं
शिव उवाच
शृणु देवि प्रवक्ष्यामि कुंजिकास्तोत्रमुत्तमम्‌।
येन मन्त्रप्रभावेण चण्डीजापः भवेत्‌॥1
न कवचं नार्गलास्तोत्रं कीलकं न रहस्यकम्‌।
न सूक्तं नापि ध्यानं च न न्यासो न च वार्चनम्‌॥2
कुंजिकापाठमात्रेण दुर्गापाठफलं लभेत्‌।
अति गुह्यतरं देवि देवानामपि दुर्लभम्‌॥ 3
गोपनीयं प्रयत्नेन स्वयोनिरिव पार्वति।
मारणं मोहनं वश्यं स्तम्भनोच्चाटनादिकम्‌।
पाठमात्रेण संसिद्ध्‌येत् कुंजिकास्तोत्रमुत्तमम्‌ ॥4

अथ मंत्र
ॐ ऐं ह्रीं क्लीं चामुण्डायै विच्चे। ॐ ग्लौ हुं क्लीं जूं सः
ज्वालय ज्वालय ज्वल ज्वल प्रज्वल प्रज्वल
ऐं ह्रीं क्लीं चामुण्डायै विच्चे ज्वल हं सं लं क्षं फट् स्वाहा

॥ इति मंत्रः॥
नमस्ते रुद्ररूपिण्यै नमस्ते मधुमर्दिनि।
नमः कैटभहारिण्यै नमस्ते महिषार्दिन ॥1
नमस्ते शुम्भहन्त्र्यै च निशुम्भासुरघातिन ॥2
जाग्रतं हि महादेवि जपं सिद्धं कुरुष्व मे।
ऐंकारी सृष्टिरूपायै ह्रींकारी प्रतिपालिका॥3
क्लींकारी कामरूपिण्यै बीजरूपे नमोऽस्तु ते।
चामुण्डा चण्डघाती च यैकारी वरदायिनी॥ 4
विच्चे चाभयदा नित्यं नमस्ते मंत्ररूपिण ॥5
धां धीं धू धूर्जटेः पत्नी वां वीं वूं वागधीश्वरी।
क्रां क्रीं क्रूं कालिका देविशां शीं शूं मे शुभं कुरु॥6
हुं हु हुंकाररूपिण्यै जं जं जं जम्भनादिनी।
भ्रां भ्रीं भ्रूं भैरवी भद्रे भवान्यै ते नमो नमः॥7
अं कं चं टं तं पं यं शं वीं दुं ऐं वीं हं क्षं
धिजाग्रं धिजाग्रं त्रोटय त्रोटय दीप्तं कुरु कुरु स्वाहा॥
पां पीं पूं पार्वती पूर्णा खां खीं खूं खेचरी तथा॥ 8
सां सीं सूं सप्तशती देव्या मंत्रसिद्धिंकुरुष्व मे॥
इदंतु कुंजिकास्तोत्रं मंत्रजागर्तिहेतवे।
अभक्ते नैव दातव्यं गोपितं रक्ष पार्वति॥
यस्तु कुंजिकया देविहीनां सप्तशतीं पठेत्‌।
न तस्य जायते सिद्धिररण्ये रोदनं यथा॥

। इतिश्रीरुद्रयामले गौरीतंत्रे शिवपार्वती
संवादे कुंजिकास्तोत्रं संपूर्णम्‌ ।

Friday, September 2, 2011

Benefits of Piramids

fijkfeM%& ,d v)Z lqy>k jgL;A

 Hkkjr dh rjg gh feJ dh lH;rk Hkh cgqr iqjkuh o izkphu gS vkSj izkphu lH;rk ds vo”ks’k ogkWa dh xkSjo xkFkk dgrs gSaA ,slh gh feL= dh ,d xkSjo xkFkk 2560 o”kZ bZlk iwoZ ds fijkfeM dg jgs gSA tks ml le; dh okLrq Hkou fuekZ.k] [kxksfy;] oSKkfud o rduhdh dq”kyrk dk ,d vn~Hkqr ifjpk;d gSA okLro esa fijkfeM ogkWa ds rRdkyhu lezkVksa ds fy, cuk, x, Lekjd LFky gSa] ftuesa muds e`r “kjhj eeh ds :i esa lqjf{kr j[kk tkrk FkkA rFkk muds lkFk [kk|ku] is;] oL=] xgusa] crZu] ok| ;a=] gfFk;kj] tkuoj ,ao dHkh&dHkh rks lsod lsfodkvksa dks Hkh nQuk fn;k tkrk FkkA

feJ esas yxHkx 138 fijkfeM gS buesa lcls fo”kky vkSj peRdkj ls Hkjiwj fxt+k dk egku~ fijkfeM gSA bl fijkfeM dh vk/kkj ls f”k[kj rd ÅpkWabZ laHkor~ 147-9 ehVj Fkh] tks 43 lfn;ksa rd fo”o dh lcls ÅWaph bekjr cuh jgh] ijUrq 19oha lnh esa blds f”k[kj ds u’V gksus ds mijkUr bldk fjdkMZ VwV x;kA vkSj bldh ÅWapkbZ 137-16 ehVj jg xbZ gS] 13 ,dM+ Hkwfe esa 23]00]000 xzsukbV iRFkjksa ls cuk gqvk ;g ,d vn~Hkqr fijkfeM gSA ftldk izR;sd iRFkj 2-5 Vu ls ysdj 70 Vu rd ds gSa] buesa ls dbZ iRFkj ml le; 800 fdyksehVj nwj ls yk,s x,s Fks] ;g fijkfeM yxHkx ,d yk[k Jfedksa ds 23 lky ds Je dk ifj.kke gSA ;g fijkfeM ml le; dh cstksM+ dyk dk izrhd gS] rduhdh dq”kyrk dk vuqeku blls gh yxk;k tk ldrk gS fd blds fdlh Hkh tksM+ esa ls ,d CysM Hkh ugha fudkyk tk ldrk gSA bldh HkO;rk o yksdfiz;rk dk vuqeku blls yxk;k tk ldrk gS fd fiNys dbZ n”kdksa ls fo”o loZer }kjk blus viuk LFkku fo”o ds lkr vtqcksa esa lqjf{kr cuk dj j[kk gqvk gSA

fxtk+ ds xzsV fijkfeM dks bruh ifj”kq)rk ls cuk;k x;k gS fd orZeku rduhd ,slh d`fr dks ugha nksgjk ldrh gSA dqN le; igys rd yst+j fdj.kksa ds vfo’dkj iwoZ rks oSKkfud blds ekirksy o lw{e lefefr ¼fleVªht+½ dk irk ugha yxk ik,s Fks] izfr:Ik cukus dh rks ckr gh nwj gSA izek.k crkrs gSa feJ ds fijkfeMksa ds fuekZ.k esa dbZ [kxksyh; vk/kkj Hkh ik;s x;s gSa] tSls fd rhuksa fijkfeM vksfj;u jkf”k ds rhu rkjksa dh lh/k esa gSA o’kksZa ls oSKkfud bu fijkfeMksa dk jgL; tkuus ds iz;Ruksa esa yxs gSa fdarq vHkh rd iw.kZZ lQyrk ugha feyh gSA

     ;g losZ{k.k esa ik;k x;k fd feJ ds lHkh fijkfeM ,d gh vuqikr ij vk/kkfjr ugha gSA vFkkZr~ bu lc dh yEckbZ] pkSM+kbZ o ÅpkWabZ esa ,d lk vuqikr ugha gSA lkFk gh ml le; feJ esa ;g ekU;rk Fkh fd ftl ekxZ LoxZ vojksg.k dh izFke lh<+h gS] vr% ml le; ds lHkh fijkfeM tgkWa&tgkWa lw;Z xzg.k iM+k ogh cuk;s x;sA ,d vU; losZ{k.k esa ;g rF; Hkh le{k vk;k fd lHkh fijkfeM Hkwe/; js[kk ds 30° ds vUrxZr gh cuk;s x;s gSaA
    
     feJ ds fdlh Hkh fijkfeM ds fuekZ.k esa ydM+h dk iz;ksx ugha fd;k x;k laHkor% blds nks dkj.k jgs gksxsaA loZizFke ;g fd feJ jsfxLrku esa gksus ds dkj.k tgkWa ouLifr dh miyC/krk uke ek= gh Fkh vkSj nwljk “kk;n ;g fd ml le; ds Hkou fuekZrk dks bl rF; dk iw.kZ Kku Fkk fd jsfxLrku esa ydM+h dk iz;ksx djus ls ml ij nhed o dhM+ksa dk izHkko “kh?kz iM+ tk,xk vkSj ;g bekjrsa yEch vof/k o dbZ lfn;ksa rd lqjf{kr ugha jg ik,xhA

[kxksfy;] T;ksfrf’;] rduhdh o ÅtkZ dk L=ksr fijkfeM
          भारतीय ऋषि-मुनियों ने यह सिद्ध किया gS] कि एक सरल या मामूली आकार या ज्यामिति रचना अपने भिन्न केन्द्रों से ऊर्जा तथा प्रकाश का प्रसार करती है। अब चाहे वह एक त्रिभुज, वर्ग, पंचभुज या षष्ठभुज हो। इसी आधार पर यन्त्र बनाए गए gS कहते हैं कि सर्वाधिक ऊर्जा एक त्रिभुज तथा उसके केन्द्रों से उपजती है। इसी कारण त्रिभुज को शक्ति का स्रोत माना गया। tc pkj f=Hkqtksa dks oxkZdkj o vk;krdkj esa tksM+ fn;k tkrk gS rks fijkfeM dk fuekZ.k gksrk gS oSls Hkh पिरामिड का संधि& विच्छेद gS (Pyra) एवं मिड (Mid) ftसका अर्थ दिया है त्रिकोणाकार ऐसी वस्तु, जिसके मध्य में ऊर्जा के स्रोत का निर्माण होता है।

fijkfeM ds Hkhrj ds pkjksa dks.kksa dh Hkw&xHkhZr ÅtkZ ÅoZxkeh gksrh gS ogh fijkfeM ds Åijh Hkkx ls vkus okyh lw;Z dh ÅtkZ Åij ls uhps dh vksj izokg djrh gSA bl izdkj nksuksa ÅtkZ ds laikfnr gksus ds lkFk gh fijkfeM ds pkjksa f=Hkqt pkjksa rjQ ls izokfgr gksus okyh ÅtkZ dk izlkj djrh gS] o lw;Z ls vkus okyh ÅtkZ fijkfeM esa pkjksa rjQ QSydj i`Foh ds pqEcdh; xq.kksa ls ;qDr gksdj fijkfeM ds Hkhrj pErdkjh ykHk mRiUu djrh gSA      

fijkfeM dh vUnj dh peRdkjh “kfDr;ksa dk ykHk rHkh mBk;k tk ldrk gS tc fijkfeM dh fn”kkvksa dks lkekarj j[kk tk, blds vfrfjDr ftl oLrq dks fijkfeM ls ykHkkfUor djuk gks mls fijkfeM dh dqy ÅWapkbZ ds rhljs fgLls ij ¼Hkw&ry½ ls j[kuk pkfg,A

dqN ,sfrgkfld rF; %& NBs n”kd dh ckr gSA Qzkal ds egk”k; cksfol bl fijkfeM dh lSj djus x;sA ogkWa mUgksus ns[kk fd Ik;ZVdksa us [kkus&ihus dh phtksa ds fMCcs fijkfeM ds vanj ftl txg Mky fn;s FksA ogka ij fMCcksa ds ikl ejs gq, nks pwgs vkSj ,d ejh gqbZ fcYyh dh eeh iM+h FkhA izk;% iwjkus] [k.Mgjksa o fijkfeMksa esa pexknM+] pwgs] fcYyh tSls tho vkrs gh jgrs gSaA ijUrq vk”p;Z dh ckr rks ;g Fkh fd pwgs&fcYyh fcuk fdlh jlk;u ds *eeh* cu x;s FksA uk gh os lM+s vkSj uk gh muls nqxZa/k vk jgh Fkha] ,slk yxrk Fkk tSls] mUgsa *eeh* cuk dj ds j[k fn;k gksA

feJ ls ykSV dj cksfol us Qzkal esa [kqQw ds fijkfeM ds uewus ij ,d ydM+h dk NksVk fijkfeM cuk;kA ftl rjg xht+k dk fijkfeM mrj&nf{k.k vkSj iwoZ&if”pe fn”kkvksa dh Bhd lh/k ¼laj{k.k½ esa gS] vkSj uewus :ih fijkfeM dks feJ ds fijkfeM dh rjg fn”kkvksa ds lkekarj j[kk mlh rjg mUgksusa vius fijkfeM dks Hkh j[kkA xht+k ds fijkfeM i`Foh ry ls fijkfeM dh dqy ÅWapkbZ ds ,d frgkbZ ds cjkcj ÅWapkbZ ij gSA mlh rjg mUgksusa vius fijkfeM esa mlh vuqikr dh ÅWapkbZ ij ejh gqbZ fcYyh j[k nhA dqN gh fnu esa og fcYyh *eeh* cu x;h] og lM+h ughaA tcfd ml ij fdlh jlk;u dk iz;ksx ugha fd;k x;kA mUgksusa vius bl vuqHko o iz;ksx dks izdkf”kr fd;kA
cksfol ds ys[k ds tc psdksLyksokfd;k ds jsfM;ks vfHk;ark dkjsy Mªcy us i<+k rks mu fl)kUrkas ij dkjsy us Hkh ijh{k.k fd;s mUgsa ,d daqfBr CysM dks ydM+h ds fijkfeM esa j[kk vkSj ml CysM ls 200 ckj “kso dh o bl fu’d’kZ ij vk;s fd fijkfeM ds Hkhrjh LFkku o ml LFkku ij gksus okyh HkkSfrd] tSfod o jklk;fud fdz;kvksa esa fo”ks’k lEcU/k gS] vkSj ;g ,d dqafBr /kkj dks fQj ls /kkjnkj cu ldrh gSA mUgksusa vius bl iz;ksx dks dkQh esgur ds mijkUr isVsaV l0 91304 ds rgr isVsaV djk;kA

                                                

fijkfeM ds mi;ksx%& fiNys dqN n”kdksa esa fo”o Hkj esa fofHkUu Lrjksa ij fijkfeM esa “kks/k o vuqla/kku fujUrj py jgs gS tSls&tSls ;g “kks/k dk;Z izxfr ds iFk ij vxzlj gks jgs gS oSls&oSls peRdkjksa ls Hkjh bl nqfu;k ls inkZ mBrk tk jgk gS vkSj bl ds lkFk fijkfeM fdlh uk fdlh :i esa gekjs thou esssssa viuk LFkku curk tk jgk gSA tSls gh fijkfeM ds dqN egRoiw.kZ mi;ksx fuEu fn;s tk jgs gSA

1-                  /kkfeZd LFkyksa esa fijkfeM dk mi;ksx %& vkt gekjs /kkfeZd LFkyksa ds mPp f”k[kj fijkfeM :ih cus gS vkSj ;gh dkj.k gS tks gekjs /kkfeZd LFkyksa ds okrkoj.k esa ,d lknxh “kkfUr] fueZyrk] o dkseyrk cu jgh gSA
2-                  fijkfeM dk mi;ksx lk/kdksa ds fy, %& ;g lR; vc izR;{k o ifj.kke lfgr mtkxj gks pqdk gS fd fijkfeM esa fd xbZ lk/kuk o /;ku izfdz;k vU; fdlh LFkku fd vis{kkd`r vf/kd vklku] ljy o izHkkodkjh gSA tgkWa ,d rjQ ;gkWa lk/kd dks “kh?kz lQyrk izkIr gksrh gS ogha nwljh rjQ lk/kd dks fijkfeM esa lk/kuk ds nkSjku HkSfrd ¼[kku&iku½ dh vko”;drk Hkh U;wure iM+rh gSA
3-                  fijkfeM dk ?kj esa mi;ksx %& ?kj esa iz;ksx djus ls vkdk”k rRo esa o`f) gksrh gS] ftl dkj.k ekufld ruko vfunzk] mPp&jDrpki o _.kkRed ÅtkZ ls eqfDr izkIr gksrh gS o lqj{kk pdz dh izkfIr gksrh gSA
           fijkfeM :ih Vksih dk iz;ksx vxj fd;k tk;s rks fljnnZ] fMizs”ku ls NqVdkjk fey tkrk gS tk,xk vkSj thou g’kZ ls Hkjk gqvk mRlkg o meax lk izrhr gksrk gSA ldZl ds tksdj vDlj bl rjg dh Vksfi;ksa dk iz;ksx fd;k djrs gSA
3-    fijkfeM esa pktZ ty %&   ,d iz;ksx ;g Hkh ik;k x;k gS fd fijkfeM esa pktZ fd;k x;k ikuh LokLF; o/kZd gksrk  gS vkSj ;g vkS’kf/k dh rjg dk;Z djrk gS vkSj ;g “kjhj vlUrqfyr gq, olk] izksVhu o dkcksZgkbMªsV dks fu;U=.k djus esa lgk;d gksrk gS A bldk ifj.kke ns[kuk gks rks ,d fijkfeM ds vUnj ty dks vtfrZZ dj mlls vius ?kj ds ikS/kksa dks flafpr djs dqN gh fnuksa esa ;g ikS/ks T;knk iq’V o lqUnj gks tk,sxsa rFkk bu ij vki Qy Qwy T;knk le; rd viuh lqUnjrk ls vkidks izlUufpr djrs jgsxsaA fijkfeM esa pkt ty ls vkWa[kks dks /kksus ls vkWa[kks dh ,ythZ] vkbZ ¶yw o lkekU; us= fodkj ugha gksrs rFkk blls psgjs dks fujUrj lkQ djus ls psgjs dh >wfj;kWa]  psgjs ij Fkdku] #[kkiu dc vkils nwj pyk tk,xk irk Hkh ugha pysxk rFkk vkidk psgjk iPpiu esa Hkh cpiu dk yxsxkA
4-    fijkfeM ,d jsfQztjsVj dh rjg%& lfCt;kWa] eD[ku] ngh Hkh ,d yEcs le; rd fijkfeM ds vUnj fcuk {k; gq, vius izkd`frd xq.kksa ls ;qDr jgrs gSA QzkWal esa rks nw/k Hkh fijkfeM :ih iSfdax esa miyC/k gSA
5-    fijkfeM ,d Hk.Mkj.k dh rjg vDlj vukt ds Hk.Mkj.k o mIiys ds fy, Hkkjrh; fdlku fijkfeM :ih >ksifM+;ksa dk iz;ksx djrs gS ftlls mudk vukt lqjf{kr jgrk gSA
6-    ckxcuh o [ksrh ij fijkfeM iz;ksx%& ;g ,d iz;ksx esa ik;k x;k gS fd fijkfeM esa j[ks x;s ikS/kksaassss dks U;wure ikuh o [kkn iznku djus ij mls Qwy vkrs gS tks lkekU; Qwyksa dh vis{kk vf/kd fnu rd viuh lqUnjrk QSykrs gSA buij nokvksa dks fNM+dus dh vko”;drk Hkh ugha iM+rh gSA fijkfeM esa pktZ fd;k x;k ty o [kkn o`{kksa dh mRiknu {kerk o izfrjks/kd {kerk dbZ xquk vf/kd c<+k nsrh gSA
7-    fpfdRlk ds {ks= esa fijkfeM dh Hkwfedk%& fijkfeM esa j[kh nokvksa dk lsou djus ls jksxh dks “kh?kz LokLF; ykHk izkIr gksrk gS] D;ksafd bu nokvksa dk vlj dbZ xquk c<+ tkrk gSA ;g ik;k x;k gS fd vxj jksxh dks fijkfeM esa LoLFk ykHk djk;k tk;s rks U;wure nokvksa ij vf/kdre ykHk izkIr gksrk gSA blh vk/kkj ij ;wjksi esaa dbZ LFkkuksa ij fpfdRlky; cukus dk izko/kku fopkjuh; gSA Hkkjr esa bl vk/kkj ij dqN /kkfeZd xq: vius LFkyksa dk fuekZ.k djokus okys gSA
8-     fijkfeM dk mi;ksx lk/kdksa ds fy, %& ;g lR; vc izR;{k o ifj.kke lfgr mtkxj gks pqdk gS fd fijkfeM esa fd xbZ lk/kuk o /;ku izfdz;k vU; fdlh LFkku fd vis{kkd`r vf/kd vklku] ljy o izHkkodkjh gSA tgkWa ,d rjQ ;gkWa lk/kd dks “kh?kz lQyrk izkIr gksrh gS ogha nwljh rjQ lk/kd dks fijkfeM esa lk/kuk ds nkSjku HkSfrd ¼[kku&iku½ dh vko”;drk Hkh U;wure iM+rh gSA

ysfdu vHkh rd fijkfeM ds jgL; iw.kZ:i ls lqy>s ugha gS vHkh bl ekuo txr~ dks blds peRdkjh jgL;ksa dks tkuus ds fy, vkSj iz;kl djus iM+sxsa lkFk gh bl peRdkjh ”kfDr dks nq’izpkj o izlkj djus ls jksdus ds fy, Hkh mfpr dne mBkus iM+sxsaA




                             Mk0 euh’k diwj
550] osLV xq: vaxn uxj]
fnYyh & 110092 
Qksu u0a& 9811863714